Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελάς

Η Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά βρίσκεται στο όρος Μελά ( από όπου πήρε το όνομά της ) κοντά στην Τραπεζούντα και είναι το πιο γνωστό χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι .

Σύμφωνα με την παράδοση, το 386 οι Aθηναίοι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στα βουνά του Πόντου μετά από αποκάλυψη της Παναγίας, με σκοπό να ιδρύσουν το κατάλυμά της, εκεί όπου είχε μεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας.

Oι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος έχτισαν κελί μέσα στην σπηλιά και στην συνέχεια εκκλησία. Tο σοβαρό πρόβλημα της ύδρευσης του μοναστηριού λύθηκε κατά θαυματουργό τρόπο με αποτέλεσμα ακόμα και σήμερα, να αναβλύζει αγιασματικό νερό από ένα βράχο. Oι θεραπευτικές του ιδιότητες έκαναν πασίγνωστο το μοναστήρι όχι μόνο στους χριστιανούς, αλλά και στους μουσουλμάνους.

Η μονή υπέφερε κατά καιρούς από τις επιδρομές των αλλόπιστων και κλεφτών,λόγω του πλούτου της. Αρκετά περιστατικά συνδέονται με θαυματουργές επεμβάσεις της Παναγίας για τη σωτηρία του μοναστηριού. Τη μονή προίκισαν με μεγάλη περιουσία , κτήματα και κειμήλια οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου και της Τραπεζούντας. Αυτή η στάση που έδειξαν οι αυτοκράτορες δεν είναι απόρροια μόνο θρησκευτικότητας, αλλά και προσωπικής αντίληψης της θείας επέμβασης.

Και οι σουλτάνοι είχαν προσωπικές εμπειρίες των θαυμάτων που επιτελούσε η Παναγία Σουμελά. Αναφέρεται η περίπτωση του σουλτάνου Σαλίμ Α’ που θεραπεύτηκε από σοβαρή ασθένεια με τη βοήθεια του αγιάσματος της μονής. Έγγραφα και πολλά αρχαία χειρόγραφα φυλάγονταν στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού, μέχρι τον ξεριζωμό. Tα μοναστήρια του Πόντου υπέφεραν από τη βάρβαρη συμπεριφορά των Nεότουρκων και των Kεμαλικών που φανάτιζαν τους μουσουλμάνους.

Tο 1922 οι Tούρκοι κατέστρεψαν ολοσχερώς το μοναστήρι, αφού πρώτα λήστεψαν όλα τα πολύτιμα αντικείμενα που υπήρχαν.Τον Ιούνιο του 2010 η Τουρκία έδωσε άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να τελεστεί στην μονή η λειτουργία για την γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου, με την Τουρκία να ζητάει οικονομικά οφέλη από την αύξηση των τουριστών στην περιοχή τις ημέρες αυτές.

Αυτή ήταν η πρώτη φορά ύστερα από 88 χρόνια που το μοναστήρι λειτούργησε πάλι ως εκκλησία, καθώς τα τελευταία χρόνια είχε μετατραπεί σε μουσείο.